10 years ago
ས་བཅད་གསུམ་པ། ལོ་རྒྱུས་ཇི་ལྟར་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་རྩ་བའི་བྱ་ཐབས་སྐོར།
རིགས་པའི་དབང་ཕྱུག་ དཔལ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པའི་ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་ལས། ཐབས་བྱུང་དེ་རྒྱུ་ལྐོག་གྱུར་པས།། དེ་འཆད་པ་ནི་དཀའ་བ་ཡིན།། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ཆོས་དང་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་གང་ཞིག་སྒྲུབ་ནའང་ཐོག་མར་དེའི་རྣམ་གཞག་ཤེས་རྒྱུ་ གལ་ཆེ་བ་བཞིན།ལོ་རྒྱུས་རིག་པར་ཞིབ་འཇུག་དང་། ཤེས་རྟོགས། རྩོམ་འཆད་བཅས་བྱེེད་པར་ཡང་ཐོག་མར་ལོ་རྒྱུས་སློབ་ཞིབ་ཇི་ལྟར་བྱེད་པའི་རྩ་ བའི་བྱ་ཐབས་ཁག་ཁོང་དུ་ཆུད་དགོས་རྒྱུ་གནད་ཀྱི་དོན་པོར་མཐོང་ངོ། བོད་ལ་ད་ཕན་ལོ་རྒྱུས་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་མེད་ཐོག ཕྲན་རང་ཐོས་རྒྱ་དང་རིག་སྟོབས་དམན་པས་གནད་དོན་འདིའི་ཐད་གླེང་བའི་སྤོབས་པ་ཧ་ ཅང་ཕྲ། བོད་ལ་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་འཁོད་ཀྱི་སྲོལ་བྱུང་ནས་བཟུང་། དུས་རབས་རིམ་བྱུང་གི་མཁས་པ་ཚོས་ལོ་རྒྱུས་རིག་པའི་དཔེ་ཆ་འབོར་ཆེན་བརྩམས་ཡོད་ ཅིང་། དེ་དག་ནང་རིགས་ལམ་སྣ་ཚོགས་སྤྱད་དེ་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་དང་རྩོམ་འབྲི་གནང་ཡོད་ པ་གདོན་མི་ཟ་བས། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཞིབ་འཇུག་ཐབས་ལམ་ཁག་ཞིབ་འཇུག་དང་། ཕྱོགས་བསྡོམས་བྱེད་རྒྱུ་ནི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་ཚོའི་དུས་ལ་བབ་པའི་འོས་ འགན་ཞིག་རེད། ཁོ་བོས་འདིར་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་ཁག་གི་མཇུག་སྡུད་ལྟ་བུ་དང་། བོད་ཀྱི་དེང་རབས་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བའི་ཤིང་རྟའི་སྲོལ་འབྱེད་ལྟར་གྱུར་པ་མཁས་དབང་ དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་རིག་པའི་སྐོར་གྱི་ལེགས་བཤད་ཁག་ཅིག་ཕྱོགས་ བསྡོམས་ཐོག རང་ཉིད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་གྱིས་བརྒྱན་ཏེ་ཅུང་ཟད་སྨྲ་བར་འཇུག་ན།
དང་པོ། ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བའི་ལྟ་བ་སྐོར།
ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བའི་ལྟ་ བ་ཞེས་པ་ནི། ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བའི་གཞི་རྩའི་བསམ་བློའམ་ལངས་ཕྱོགས་ཏེ། གཟུར་གནས་དྲང་བདེན་གྱི་ལྟ་བ་སྲོག་ཏུ་བཟུང་སྟེ་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་དགོས་པ་དེ་ཡིན། མཁས་པ་དང་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་ཚོས་བདེན་དོན་ལ་གཙིགས་ཆེན་བྱེད་དགོས་ཚུལ་ཐད་དགེ་ འདུན་ཆོས་འཕེལ་མཆོག་གིས། མཐོང་ན་འཇིགས་པའི་བདེན་པ་གཅེར་བུ་ལ།། རང་མགོ་བསྐོར་པའི་གོས་ཀྱིས་མི་གཡོགས་པ།། འདི་ནི་མཁས་པའི་དམ་ཚིག་དང་པོ་སྟེ།།སྲོག་ལ་བབས་ཀྱང་འབད་པས་བསྲུང་བར་འཚལ།། ཞེས་གདམས་ཡོད། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་རྒྱལ་ཁམས་རིག་པས་བསྐོར་བའི་གཏམ་རྒྱུད་ གསེར་གྱི་ཐང་མའི་དབུར། “འོལ་ ཚོད་ཀྱིས་ཡིན་ཐག་བཅད་པ་དང་། མང་པོ་ཞིག་མགུ་བ་བསྐྱེད་པའི་སླད་དུ་ཁུངས་མེད་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད་ཆེས་ངོ་མཚར་མཚར་ བ་དག་བྲི་བ་དང་། གཞན་གྱི་ངོ་བསྲུང་དྲགས་ཏེ་གཏམ་བདེན་པ་ཡང་སྨྲ་བའི་སྤོབས་པ་མེད་པར་རང་གི་རྩམ་ ཁུག་བསྲུང་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན་མིན་གྱི་དབྱེ་གསལ་ཐམས་ཅད་བཏང་སྙོམས་སུ་བཞག་ནས་ཇོ་ བཟང་གི་མིང་ལ་རེ་བ་སོགས་དོར་ཏེ། ཤེས་རབ་ཅན་གྱི་སྐྱེས་བུ་བློ་གཟུ་བོར་གནས་པ་འགའ་ཞིག་ཁོ་ནའི་ཆེད་དུ་དཀྱུས་ མའི་གླེང་མོ་བཞིན་དུ་གང་རྙེད་པ་སྐབས་སུ་བཅུག་སྟེ་གླེགས་བམ་ཞིག་བྱེད་པར་ འདོད་དོ།”༼31༽ཞེས་དང་། དེབ་དཀར་དུ། “དཀྱུས་ ཀྱི་རྟགས་བཏབ་པ་རྣམས་ནི། རྒྱལ་རབས་ཀྱི་དུམ་བུ་དེ་རྣམས་གུང་བསྒྲིགས་ཏེ་རང་ཉིད་ཀྱིས་དཔྱད་པའི་ལུགས་སུ་ བྱས་ཤིང་། ཐ་ན་བོན་གྱི་ངག་སྒྲོས་ཚུན་ཆད་ཀྱང་བླངས་ཏེ། ཐོས་པ་ཆུང་བའི་འོལ་ཚོད་དང་། ཕྱོགས་ལྷུང་གི་གཅམ་བུ་ལ་སོགས་པའི་དྲི་མས་མ་གོས་པར་བྲིས་པའི་ཁུལ་དུ་ལགས་པས། གཟུར་གནས་དཔྱོད་ལྡན་འདྲ་ཡོད་ན་དགྱེས་པའི་མཆོད་ཡོན་དུ་ཆེའོ་སྙམ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཟོལ་གྱིས་བཅོས་པའི་སྨིན་མ་མི་གཡོ་ཞིང་། ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་པའི་ཟུར་མིག་མི་བལྟ་བ། རང་བཞིན་གཤིས་ཀྱིས་འཛུམ་པའི་མེ་ཏོག་འདིས། ། དཔྱོད་ལྡན་སྐྱེ་བོའི་ཡིད་རབ་ཅིས་མི་འཕྲོག།”༼32༽ཅེས་གསུངས་སོ།དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་མཆོག་ནི་རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་དང་། ལྷག་པར་དུ་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་ཐད་རྩ་བའི་ཆ་ནས་ཀུན་གྱིས་ཁས་ལེན་པའི་མཁས་པ་ ཞིག་ཡིན་ཞིང་། ཁོང་གི་ལོ་རྒྱུས་སྐོར་གྱི་ཡིག་འཇོག་གཙོ་བོ་ནི་རྒྱལ་རབས་རྩོམ་འཕྲོ་ཅན་དེབ་ ཐེར་དཀར་པོ་དང་། དེ་བཞིན་གཏམ་རྒྱུད་གསེར་ཐང་ནང་གི་ལོ་རྒྱུས་སྐོར་གྱི་ཟིན་རིས་དང་། ལོ་རྒྱུས་རིག་པའི་སྐོར་གྱི་བཤད་པ་ཐར་ཐོར་དེ་ཚོ་རེད། གོང་དུ་དྲངས་པའི་ལུང་དེ་གཉིས་ནི་ཁོང་གིས་དེབ་དཀར་དང་། གཏམ་རྒྱུད་གསེར་ཐང་ཇི་ལྟར་རྩོམ་པའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་གླེང་བསླང་བའི་ཚིག་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཐོག་ནས་ཁོང་གི་རིག་གནས་ཞིབ་འཇུག་དང་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གི་རྩ་བའི་བསམ་ བློ་དཔོག་ཐུབ་སྟེ། ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་ཚོས་འོལ་ཚོད་དང་། ཕྱོགས་ལྷུང་། འུར་གཏམ། གཞན་གྱི་ངོ་བསྲུང་སོགས་དོར་ནས་ལོ་རྒྱུས་བདེན་པར་སྨྲ་དགོས་པ་དེ་རེད།
ལོ་རྒྱུས་བདེན་པར་སྨྲ་ ཚུལ་ཡང། རང་ཉིད་ཆོས་ལུགས་གང་ཞིག་ལ་དད་མོས་བྱེད་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་ལོ་རྒྱུས་བཤད་སྐབས་ ཆོས་ལུགས་གྲུབ་མཐའི་ཁ་འཛིན་དབང་དུ་མ་ཤོར་བ་དང་། དེ་བཞིན་སྐབས་ཐོག་གི་ཆབ་སྲིད་སྟོབས་ཤུགས་བསྟུན་ནས་བདེན་རྫུན་གོ་བཟློག་མི་ བྱེད་པ། སྒེར་གྱི་ཁེ་ཕན་ཕྲན་བུ་བློས་གཏོང་མ་ཐུབ་པར་རྫུན་གཏམ་སྨྲ་བ་སོགས་མ་ཡིན་པ་ སྟེ། ཆོས་ལུགས་གྲུབ་མཐའི་ཁ་འཛིན་དབང་དུ་ཤོར་ན་ལོ་རྒྱུས་བདེན་པར་སྨྲ་མི་ཐུབ་པ་ནི། བསྟན་པ་ཕྱི་དར་གྱི་རྗེས་སུ་བརྩམས་པའི་ཆོས་འབྱུང་དེབ་ཐེར་མང་ཆེ་བ་རང་རང་སོ་ སོའི་གྲུབ་མཐའི་ཁ་འཛིན་ཆེེད་བྲིས་ཏེ། གྲུབ་མཐའ་གཞན་དང་འབྲེལ་བའི་ལོ་རྒྱུས་རྩིས་མེད་གཏོང་བ་སྟེ། དཔེར་ན། རྒྱལ་རབས་གསལ་བའི་མེ་ལོང་དུ། “རྗེ་ གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་ནས། ལྷ་ཐོ་ཐོ་རི་སྙན་ཤལ་ཡན་ལ་གདུང་རབས་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ལ་ལོ་བརྒྱ་དང་ལྔ་བཅུ་སོང་ འདུག་པར་ངེས་ཟེར་ནའང་། ཆོས་དང་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་པོར་མི་འདུག་པས་ལོ་རྒྱུས་རྒྱས་པར་མ་བཀོད།”༼33༽ཅེས་ཟེར་བས་མཚོན་ནོ།
དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་ ལོ་རྒྱུས་སྐོར་གྱི་གསུང་རྩོམ་གང་གི་ནང་དུའང་། སྤྱིར་བན་བོན་གཉིས་དང་། བོད་བརྒྱུད་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་ཁག་གི་ནང་རང་ཉིད་རྙིང་མ་ཡིན་ པའི་ཁ་འཛིན་བྱས་ཏེ། ལོ་རྒྱུས་འཁྱོག་པོར་བརྗོད་པ་མི་སྣང་ཞིང་། “འོན་ ཀྱང་རྒྱ་གར་པའི་སྲོལ་ཡིན་ཞེས་ཡར་འཇོག་བྱེད་པ་དང་། བོད་དང་བོན་གྱི་ལུགས་ཡིན་ཞེས་བསྙད་ཐབས་སུ་བྱེད་པའི་ཤན་དེ་ངེད་ལ་ནི་ཅུང་ཟད་ ཀྱང་མེད་པས་རང་གི་རྣམ་རྟོག་དེ་ང་ལ་རྒྱས་འགེབས་པ་སོགས་སྔ་ཕྱི་གང་གི་སྐབས་སུ་ ཡང་མ་བྱེེད།”༼34༽ཅེས་བསྟན་ཡོད།
སྐབས་ཐོག་གི་ཆབ་སྲིད་ སྟོབས་ཤུགས་དབང་གིས་བདེན་རྫུན་གོ་བཟློག་བྱེད་པ་ནི། སྔན་ཆད་ཙམ་མིན་པར་དེང་སང་ཡང་མང་གཙོ་མིན་པའི་ཡུལ་ལུང་ཁག་ནང་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་ ཚོར་འཕྲད་བཞིན་པའི་དཀའ་ངལ་ཞིག་སྟེ། བོད་ནང་གི་རང་རིགས་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་མང་པོས་དབང་བསྒྱུར་པའི་འདོད་མོས་ལྟར་བོད་ ཀྱི་སྲིད་ལུགས་ལོ་རྒྱུས་ལ་འཁྱོག་བརྗོད་བྱེད་བཞིན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དཔེར་ན། ཆབ་སྤེལ་ཚེ་བརྟན་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་དཔྱད་རྩོམ་ “ཐང་བོད་འབྲེལ་བའི་གཙོ་རྒྱུན་འབྲེལ་བ་ནི་མཐུན་འབྲེལ་ཡིན།”ཞེས་པའི་རྩོམ་ཡིག་ལྟ་བུ་རེད།༼35༽ དེ་བཞིན་དུ་སྒེར་གྱི་ཁེ་ཕན་ཆེད་ཁ་གསག་ངོ་སྲུང་གིས་ལོ་རྒྱུས་བྲིས་པའི་དཔེ་མཚོན་ནི། མདོ་མཁར་ཞབས་དྲུང་ཚེ་རིང་དབང་རྒྱལ་(1697-1763)གྱིས་བྲིས་པའི་མི་དབང་རྟོགས་བརྗོད་ལྟ་བུ་རེད།
མི་དབང་ཕོ་ལྷ་བ་(1689-1747)ནི་ བོད་ཀྱི་ཉེ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་གྲགས་ཅན་མི་སྣ་ཞིག་ཡིན་ཡང་། སྲིད་དོན་ལོ་རྒྱུས་ངོས་ནས་བཤད་ན། མན་ཇུའི་དཔོན་དམག་བོད་དུ་སྣེ་འདྲེན་བྱེད་མཁན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཉེས་ཅན་པ་ཞིག་ ཡིན་ཡང་། མི་དབང་རྟོགས་བརྗོད་ནང་མི་དབང་ཕོ་ལྷ་བའི་མཛད་རྗེས་ལ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་འུད་ བསྟོད་བྱས་པ་མ་གཏོགས་ནོར་འཁྲུལ་སྐོར་བྲིས་མེད་པ་ལྟ་བུ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་དེང་དུས་ཀྱི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་ཤར་ཡུལ་ཕུན་ཚེ་རིང་གིས་ བྲིས་པའི་ “ཐང་བོད་འབྲེལ་བའི་གཙོ་རྒྱུན་འབྲེལ་བ་ནི་མཐུན་འབྲེལ་ཡིན།” ཞེས་པའི་ནང་རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་གསེར་ཁྲི་མངའ་གསོལ་སྐབས་ཝུ་ཀྲུང་ཧྲིན་གྱིས་མཛད་སྒོ་གཙོ་སྐྱོང་བྱས་ཚུལ་ནན་བརྗོད་བྱས་ཡོད་པ་༼36༽ལྟ་བུ་རེད།
གཉིས་པ། ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གི་དགོས་དམིགས་སྐོར།
དེ་ཡང་པཎ་ཌི་ཏ་ཟླ་བ་ མངོན་དགས།། བསྟན་བཅོས་དག་ནི་ཐམས་ཅད་དང་།། ལས་ནི་ཅི་ཡང་རུང་བ་ཡི།། ཇི་སྲིད་དགོས་པ་མ་སྨྲས་པ།། དེ་སྲིད་དུ་ནི་ཅི་ཞིག་འཛིན།། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ལོ་རྒྱུས་རིག་པར་སློབ་ཞིབ་དང་། རྩོམ་འཆད་བྱེད་པར་ཐོག་མར་དེའི་དགོས་པ་དང་དམིགས་ཡུལ་ཤེས་རྒྱུ་གལ་ཆེ། སྔོན་ཆད་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་རྣམས་དང་། ཐ་ན་དམངས་ཁྲོད་གཏམ་དཔེ་ཚུན་དུའང་། རང་རང་གི་འབྲེལ་ཡོད་ལོ་རྒྱུས་ཤེས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་ཡིན་ཚུལ་ནན་བརྗོད་བྱས་ཡོད་པ་ ནི། རླངས་ཀྱི་པོ་ཏི་བསེ་རུ་ལས། ལར་སྐྱེས་པའི་མིས་རང་གི་སྐྱེ་རྒྱུད་མ་ཤེས་ན། ནགས་ཁུང་གི་སྤྲེའུ་འདྲ། མིས་རང་གི་ཆོ་འབྲང་མ་ཤེས་ན། གཡུ་འབྲུག་ཟོལ་མ་འདྲ། ཡབ་མེས་ཀྱི་ཆེ་དགེ་ཡིག་ཚང་མ་ཤེས་ན། མོན་ཕྲུག་ཡལ་བོར་འདྲ། ཞེས་དང་། གཏམ་དཔེར་ཡང། ལོ་རྒྱུས་ཚིག་གསུམ་མ་གོ་ན།། ཕ་ཨ་ཁུ་ཡིན་རུང་ངོ་མི་ཤེས།། ཞེས་དང་། རྒྱུད་ལས། ལོ་རྒྱུས་དོན་གྱིས་མ་བཤད་ན།། ཡིད་མི་ཆེས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར།། ཞེས་དང་། དེ་བཞིན་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དགེ་ཐོན་པ་ཞེས་སྔར་སྲོལ་ཕོ་རྩལ་སྣ་དགུའི་ནང་དུ་བགྲང་ ཡོད་དོ། དེ་ལྟར་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་རང་ཉིད་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཤེས་ན། བྲག་དགོན་པ་བསྟན་པ་རབ་རྒྱས་ཀྱི་ཞལ་ནས། གོ་མཐའི་ས་ལས་གོམ་གཅིག་མ་བརྒལ་བར།། འཇིག་རྟེན་དེ་ཉིད་མཐོང་བའི་ལྟད་མོ་འབྱུང།། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རང་ཉིད་ཤེས་རྒྱ་ཆེན་པོར་འགྱུར་ཞིང་། མི་གཞན་གྱིས་ཁྱེད་ཉིད་ལུང་པ་གང་ནས་ཡིན། མི་རིགས་གང་ཡིན། མི་རིགས་དེ་ལ་ཆོས་སྲིད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ག་འདྲ་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་དྲི་བ་བཏང་ན། ལན་ཐོགས་རྡུགས་མེད་པར་འདེབས་ཐུབ་པ་ཡིན་ནོ།འོ་ན་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་ འཇུག་གི་དགོས་དམིགས་གཙོ་བོ་གང་ཞེ་ན། ལོ་རྒྱུས་སློབ་སྦྱོང་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པ་བརྒྱུད་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཤེས་རྟོགས་ དང་། ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་བརྒྱུད་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་བཟང་པོ་རྒྱུན་འཛིན། འདས་པའི་ནོར་འཁྲུལ་གྱི་ཉམས་མྱོང་ལས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བསླབ་བྱ་ལེན་རྒྱུ། མི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སམ་ཡང་ན་རང་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ད་ཕན་ཆ་མི་ཚང་ བ་ཁ་སྐོང་དང་ཁ་མི་གསལ་བ་གསལ་པོར་བཟོ་རྒྱུ། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བཤད་ཚུལ་ནོར་འཁྲུལ་ཅན་ལ་ལུང་རིགས་དཔང་རྟགས་བཅས་བཀོད་དེ་དགག་ སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུ་བཅས་ཡིན།
ལོ་རྒྱུས་ཤེས་རྟོགས་ དགོས་པ་ནི་རྨང་གཞི་ཡིན་ཞིང་། རྨང་གཞི་དེའི་ཐོག་ཉམས་མྱོང་རྒྱུན་འཛིན་དང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བསླབ་བྱ་ལེན་དགོས། དཔེར་ན། བོད་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཞིབ་འཇུག་གིས་ལྷ་བཙན་པོ་མེས་དབོན་ རྣམ་གསུམ་སོགས་ཀྱིས་མཐའ་བཞི་དབང་དུ་བསྡུས་ཏེ། སྟོབས་ལྡན་རྒྱལ་ཁབ་བཙུགས་པའི་ལ་རྒྱའི་སྙིང་སྟོབས་དང་། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་དེ་ཉིད་དཔལ་ཡོན་ལྡན་པའི་མི་རིགས་ཤིག་ཏུ་འགྱུར་ཆེད་རིག་གནས་ དཔལ་ཡོན་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་པའི་རྣམ་དཔྱོད་སོགས་ཉམས་མྱོང་བཟང་པོ་རྣམས་རྒྱུན་ འཛིན་བྱེད་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་༸རྒྱལ་མཆོག་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པས་བོད་རང་གི་བདག་དབང་སྲ་བརྟན་ དང་། སྤྱི་ཚོགས་ལམ་སྲོལ་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུའི་ཐུགས་འདུན་དང་ཕྱག་ལས་གནད་ཆེ་གང་མང་ གནང་ཡོད་ཀྱང་། སྐབས་དེའི་འབྲེལ་ཡོད་དཔོན་རིགས་དང་མི་མང་གིས་ཁོང་གི་དགོངས་གཞི་ཁག་ལ་ངོས་ འཛིན་དང་ལག་བསྟར་མ་ཐུབ་པ་དང་། ཁོང་སྐུ་གཤེགས་མ་ཐག་ནང་ཁུལ་གྱི་དབང་ཆའི་འཐབ་རྩོད་ལ་གཡེང་སྟེ། སྤྱི་དོན་འཐུས་ཤོར་བཏང་བས་བོད་རང་བཙན་ཤོར་ཞིང་། སྤྱི་ཚོགས་ལམ་ལུགས་དུས་བསྟུན་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་མ་ཐུབ་པ་རེེད། དེ་ནི་བོད་ཀྱི་ཉེ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་ཀྱི་སེམས་སྐྱོ་དགོས་པའི་བསླབ་བྱ་ཆེན་ པོ་ཞིག་ཡིན་པས། ང་ཚོས་བོད་ཀྱི་ཉེ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ལ་སློབ་སྦྱོང་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པ་བརྒྱུད་ལོ་ རྒྱུས་ཀྱི་བསླབ་བྱ་མ་བརྗེད་པ་བྱས་ཏེ། ༸རྒྱལ་མཆོག་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་སྐུ་འཚོ་བཞུགས་ཀྱི་རིང་འདིར། བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་དང་རིག་གནས་རྒྱུན་འཛིན་དར་སྤེལ། བོད་མིའི་བདེ་སྡུག་མདུན་ལམ་ཐག་གཅོད་ཡོང་བར་འབད་དགོས་པ་ལྟ་བུ་རེད།
ལོ་རྒྱུས་ཁ་སྐོང་བ་ནི་ ད་ཕན་ཡིག་འཁོད་བྱས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ནང་ཁ་མི་ཚང་བ་ཚང་བར་བྱེད་པ་དང་། གསལ་ཁ་མེད་པ་དག་གསལ་པོར་བཟོ་བ་སྟེ། དཔེར་ན། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་མཚོན་ན། ཆོས་རྒྱལ་ནམ་མཁའི་ནོར་བུའི་བོད་ཀྱི་ཡ་ཐོག་གི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ཏེ་ བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱུན་བསྲིངས་པ་དང་། མཁས་དབང་ཞྭ་སྒབ་པས་བོད་ཀྱི་སྲིད་ལུགས་ལོ་རྒྱུས་ཅུང་ཆ་ཚང་བ་ཞིག་ཞིབ་འཇུག་ དང་། རྩོམ་འབྲི་གནང་སྟེ་བོད་ལ་སྲིད་དོན་ལོ་རྒྱུས་ཆ་ཚང་ཞིག་མེད་པའི་སྟོང་ཆ་ཁ་ སྐོང་གནང་བ་ལྟ་བུ་རེད། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བཤད་ཚུལ་ནོར་འཁྲུལ་ཅན་ལ་ལུང་རིགས་དཔང་རྟགས་བཅས་བཀོད་དེ་དགག་ སྒྲུབ་བྱེད་པ་ནི། ཆོས་ལུགས་འཐེན་འཁྱེར་དང་ཆབ་སྲིད་དགོས་དབང་སོགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་མི་སྣར་ གདེང་འཇོག་བྱེད་ཚུལ་དང་། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་ལ་འགྲེལ་ལོག་བརྒྱབ་པར་རྒྱུ་མཚན་བགྲང་སྟེ། བཤད་ཚུལ་ལོག་པ་སུན་ཕྱུངས་ནས་བདེན་དོན་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་པ་དེ་ཡིན། དཔེར་ན། དེང་སང་བོད་ནང་དུ་ཆབ་སྲིད་དགོས་དབང་གིས་བོད་རྒྱའི་འབྲེལ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ འཁྱོག་བརྗོད་བྱས་དང་བྱེད་མུས་ལ་ལན་འདེབས་བྱེད་དགོས་པ་ལྟ་བུ་རེད། ལས་དོན་འདི་ནི་རང་དབང་ལུང་པར་ཡོད་པའི་བོད་མི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་ཚོའི་དམིགས་ བསལ་འགན་འཁྲི་ཆགས་ཡོད།
གསུམ་པ། ལོ་རྒྱུས་ངོ་མ་ངོས་འཛིན་སྐོར།
ལོ་རྒྱུས་ཞེས་པ་འགྲོ་ བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་འདས་པའི་བྱུང་བ་ལ་ཟེར་ཞིང་། འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་འཆད་སྐབས་མི་ལུགས་གཙོར་བཟུང་བྱེད་དགོས་པ་ སྨོས་ཅི་དགོས། དེས་ན་དཀྱུས་མའི་ལོ་རྒྱུས་ཞེས་པ་ནི། སྐབས་ཐོག་གི་སྐྱེ་བོ་ཀུན་ལ་ཐུན་མོང་སྣང་ཚོད་དུ་ཤར་བ་ཙམ་ལ་ཟེར་བ་དང་། དེ་ཙམ་གཞིར་བཟུང་སྟེ་ལོ་རྒྱུས་འབྲི་བ་དང་སྨྲ་བ་ཡིན་གྱི། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དག་སྣང་གི་བཤད་ཚུལ་དང་། རྟོག་བཟོའི་ལྷ་སྒྲུང་རིགས་ལོ་རྒྱུས་དངོས་དང་བསྲེ་མི་རུང་། འདིའི་ཐད་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱིས། “རྒྱལ་ པོ་འདི་ནི། ངེས་པའི་དོན་དུ་འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་མི་ཡི་ཟོལ་དུ་བྱོན་པའི་རྩོད་མེད་ སྤྲུལ་པའི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོར་གྲུབ་པས། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ངེས་དོན་གྱི་རྣམ་པར་ཐར་བ་དག་ཀྱང་གཞན་དུ་གྲགས་པ་ལྟར་ལ། འདིར་ནི་བཙན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་སྲིད་ལུགས་དང་འབྲེལ་བའི་མཛད་འཕྲིན་ཇི་ ཞིག་གནང་བའི་ཚུལ་རྣམས། དུས་མཉམ་པའི་སྐྱེ་རྒུ་ཐ་མལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་ཚུལ་ལྟར་བཀོད་པའི་རྒྱལ་རབས་ ཀྱི་དུམ་བུ་གསུམ་ན་ཅུང་ཟད་གསལ་བ་རྣམས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་བཤད་པར་བྱའོ།།”༼37༽ཞེེས་དང་། ཡང་གསེར་ཐང་དུ། “ཨོཌི་ ཡན་ནི་གནས་ཆེན་པོ་ཉེར་བཞིའི་ནང་ནས་ཀྱང་གཙོ་བོ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཅིང་། གྲུབ་པ་དང་རིག་པ་འཛིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཟུང་བས་སྤྲུལ་པའི་ཞིང་ ཁམས་ཡིན་པས། དོན་དངོས་པོའི་གནས་ཚོད་ལ་ཡུལ་དེ་ཅི་ལྟར་ཡོད་པ་ནི་ཁྱེད་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་གསལ་ བས་སྨྲ་མ་དགོས།དེས་ན་ཁོ་བོས་འདིར་ཐུན་མོང་སྣང་ཚོད་གྱིས་དབང་དུ་བྱས་ནས་འཆད་ན།”༼38༽ ཞེས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དག་སྣང་དུ་ཤར་བའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བཤད་ཚུལ་དང་། སྐྱེ་བོ་ཕལ་བའི་ཐུན་མོང་སྣང་ཚོད་དུ་ཤར་བའི་ལོ་རྒྱུས་དངོས་གཉིས་སོ་སོར་ཕྱེ་ དགོས་གསུངས་ཡོད། དེས་ན་བོད་ཀྱི་ཆོས་འབྱུང་ལོ་རྒྱུས་དང་། རྣམ་ཐར་ཁག་ཏུ་ལྷ་བཙན་པོ་མེས་དབོན་རྣམ་གསུམ་རིགས་གསུམ་མགོན་པོའི་རྣམ་སྤྲུལ་ ཡིན་པ་དང་། རྗེ་ཙོང་ཁ་པར་འཇམ་པའི་དབྱངས་ཀྱི་ཞལ་གཟིགས་པ། ལྷ་བཙུན་གྱིས་མཛད་པའི་རྒྱལ་བ་ཚངས་དབྱངས་རྒྱ་མཚོའི་སྐུ་ཚེ་སྨད་ཀྱི་གསང་རྣམ་ ནང་ཁོང་གིས་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ཤེར་ཕྱིན་བརྩེགས་པའི་ཕུང་པོར་གཟིགས་ཚུལ་ སོགས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བཤད་ཚུལ་ཁག་ནི། ཇི་སྐད་དུ། ཆོས་ཚུལ་ཟབ་པས་ཐག་གཅོད་མི་སྔ་ཞིང་། གསུངས་སྲོལ་ལྟར་རེ་ཞིག་བདེན་རྫུན་ཤན་འབྱེད་མི་དགོས་པར་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཁྱབ་ ཁོངས་སུ་བཏང་སྙོམས་འཇོག་རིགས་པ་ཡིན། འོན་ཀྱང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དག་པའི་གཟིགས་སྣང་དེ་དག་འཇིག་རྟེན་མི་ལུགས་ཀྱི་ ལོ་རྒྱུས་དཀྱུས་མ་དང་བསྲེ་མི་རུང་ངོ། །
དེ་བཞིན་དུ་རྟོག་བཟོའོ་ལྷ་སྒྲུང་མཚར་ཆེ་བ་དག་མིའི་རིགས་ཀྱི་དཀྱུས་མའི་ལོ་རྒྱུས་ནང་བསྲེ་མི་རུང་ཚུལ་ལའང་། གསེར་ཐང་དུ། “དེའི་ ཕྱིར་བདེན་རྫུན་ཅི་ལྟར་བས་ཀྱང་རུང་གི་ངོ་མཚར་ཧ་ཅང་ཆེ་བའི་གཏམ་རྣམས་ལོ་ རྒྱུས་དཀྱུས་མ་དང་མ་བསྲེས་པར་ཟུར་དུ་བཤད་ན། དད་པ་མི་ཉམས་པ་དང་། རྒྱལ་རབས་མི་འཇིག་པ་དང་། བླུན་པོ་སྨྲ་ཁམས་ཅན་རྣམས་ལང་ལ་མི་འཆོར་བ་སོགས་ཀྱི་དགོས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་མཆིས་ སོ།”༼39༽ཞེས་དང་། ཡང་། “དེ་ ལ་རྒྱལ་པོ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ཤིང་ཐམས་དམག་ཏུ་འགྱུར། རྡོ་བ་ཐམས་ཅད་རྟར་འགྱུར། དེ་ཐམས་ཅད་ཆུ་ཆེན་རྨ་ཆུའི་སྟེང་ནས་ཕར་ལ་རྩྭ་འཇག་མ་གཅིག་གིས་ཟམ་པ་བྱས་ནས་ སོང་བྱ་བ་སོགས་ལོ་གཅིག་ལ་བསྒྲུབས་དགོས་རྣམས་ཉིན་གཅིག་ལ་གྲུབ། མི་སྟོང་གིས་བྱེད་དགོས་པ་རྣམས་མཛུབ་མོ་གཅིག་གིས་བྱས་པ་སོགས་ངོ་མཚར་ཧར་ཆེན་ པོའི་གཏམ་རྒྱུད་སྨྲས་ན། བླུན་པོ་རྣམས་ཅི་བས་ཀྱང་ངོ་མཚར་སྐྱེས་ནས་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་འུར་སྒྲ་དང་། བཞད་གད་དང་། མིག་ཆུ་འདོན་པ་མང་དུ་འོང་། རྟའི་ལོ་ལ་བཙན་པོ་འོན་ཅང་དོ་ན་བཞུགས། གར་ལོག་གི་ཕོ་ཉས་ཕྱག་འཚལ། རྔ་མོང་དང་བ་ལང་མང་པོ་ཕྱག་ཏུ་ཕུལ། སྟོད་སྨད་ཀྱི་རྐུན་མ་བཏུལ་སོགས་སྨྲས་ཚེ། མིའི་ལོ་རྒྱུས་ས་སྟེང་དུ་བྱུང་བ་དེ་ཡིན་པར་ཤེས་ནས། མཉན་མཁན་གྱི་བླུན་པོ་ཉུང་དུ་འགྲོ་སྐབས། ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྔ་མ་འདམས་ནས་གཅིག་ལས་གཅིག་ངོ་མཚར་ཆེ་བའི་གཏམ་རྒྱུད་སྤེལ་པའི་ ཐབས་ལ་འབད་པས། དུས་བསྒྲིགས་པའི་རྒྱལ་རབས་དངོས་ལ་རིན་ཐང་ཅི་ཡང་མེེད་པར་བྱས་སོ།”ཞེས་གསུངས་པས་མཚོན་ནོ།།༼40༽ དེས་ན་རྟོག་བཟོའི་སྒྲུང་དང་ལོ་རྒྱུས་དངོས་གཉིས་སོ་སོར་རྐྱ་བཀར་དགོས་པ་ཡིན། སྔ་མོའི་དུས་སུ་མི་རྣམས་ལ་རང་བྱུང་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ལ་ངོས་འཛིན་ གྱི་ཆུ་ཚད་ཞན་ཞིང་། རིག་ཚན་ཁག་ལ་ཞིབ་ཚགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མེད་པས་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཐོག་མའི་ལོ་ རྒྱུས་ལྷ་སྒྲུང་དང་འདྲེས་ནས་ཡོད་པ་བོད་ཙམ་མིན་པར་མི་རིགས་ཀུན་ལ་ཡོད་པ་ཞིག་རེད།
འོན་ཀྱང་ད་ལྟའི་སྐབས་ སུའང་། བོད་ཀྱི་མིའི་རྒྱུད་པ་བྱུང་ཚུལ་སྐབས་སུ་སྤྲེའུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་བྲག་ སྲིན་མོའི་ལྷ་སྒྲུང་དང་། དེ་བཞིན་མགར་སྟོང་བཙན་གྱིས་ཐང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་རྒྱལ་བློན་རྣམས་རིག་འཕྲུལ་གྱིས་ ཕམ་པར་བྱས་ཏེ་ཀོང་ཇོ་བླངས་ཚུལ་སོགས་བསྐྱར་ཟློས་བྱས་ན་རྣ་བར་འགྲོ་མཁན་དཀོན། དེ་བས་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་”དེས་ ན་དཀྱུས་མའི་རྒྱལ་རབས་ཤིག་འཆད་ཚེ། འཇིག་རྟེན་མི་ལུགས་ཀྱི་བྱུང་བ་རྣམས་གཙོ་བོར་བཏོན་དགོས་པ་ཡིན་པས། འདི་འདྲ་དག་གི་སྐབས་སུ་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཆེ་བ་འདོན་པའི་ཁུལ་དུ་བྱས་ནས། ངོ་མཚར་པའི་སྣོན་མ་སྣ་ཚོགས་འདེབས་དགོས་པའི་དོན་ཅི་ཡང་མེད་དོ།”༼41༽ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ།། འོན་ཀྱང་གདོད་མའི་ལྷ་སྒྲུང་ཁག་གི་ནང་དུའང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ས་བོན་ངེས་ཅན་རེ་ཡོད་པ་ནི་སྨོས་མ་དགོས་སོ། །
བཞི་པ། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་ཐ་སྙད་ལ་དཔྱད་ཞིབ་སྐོར།
ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་ བྱེད་སྐབས་རང་གི་ཞིབ་འཇུག་བྱ་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་འབྲེལ་ཡོད་བརྗོད་གཞི་དང་ འབྲེལ་བའི་བརྡ་ཆད་གཙོ་བོ་ཁག་གཏན་འཁེལ་བྱས་ཏེ། དེའི་སྐོར་གྱི་དཔྱད་གཞིའི་རྒྱུ་ཆ་རྩད་ཞིབ་བྱེད་པ་དང་། དེ་བཞིན་ལོ་རྒྱུས་དངོས་གཞི་མ་གླེང་སྔོན་དེ་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཐ་སྙད་གཙོ་ཁག་གི་ འཇུག་དོན་གསེད་དགྲོལ་བྱེད་པ་ནི་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་ཡིན། དཔེར་ན། དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་དེབ་དཀར་དུ། “འདིར་ འོག་གི་རྒྱལ་རབས་རྟོགས་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་པའི་གཞི་འགའ་ཞིག་ཐོག་མར་དཔྱད་པ་ལ། རེ་ཞིག་ཡུལ་གྱི་མིང་དང་རྒྱལ་བློན་སོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་བཏགས་ཚུལ་སོགས་བསམ་པར་བྱ་ སྟེ།”༼42༽ ཞེས་གསུངས་ནས་རང་གིས་འོག་ཏུ་འཆད་འགྱུར་གྱི་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་སྐོར་ཤེས་ རྟོགས་ཡོང་ཆེད། ཐོག་མར་བོད་ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་དང་། དེ་བཞིན་དབུས་དང་གཙང་། མངའ་རིས། ཁམས། ཨ་མདོ་ཞེས་སོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཁག་གི་འཇུག་དོན་ཁག་ལ་དཔྱད་པ་ཞིབ་མོར་གནང་བ་དང་། གཞན་ཡང་རྗེ་བློན་སོགས་ཀྱི་མིང་གི་ཐ་སྙད་ལའང་དཔྱད་པ་བྱས་ཡོད། ལོ་རྒྱུས་དངོས་གཞི་མ་གླེང་གོང་འབྲེལ་ཡོད་ཐ་སྙད་གཙོ་བོ་ཁག་གི་འཇུག་དོན་དཔྱད་ པ་ཞིབ་མོར་བྱེད་པ་འདི་འདྲ་བོད་ཀྱི་དེ་སྔའི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་ཡོངས་གྲགས་ནང་ མཐོང་དཀོན་པ་ཞིག་རེད།ལྔ་པ། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དཔྱད་གཞིའི་རྒྱུ་ཆར་མཐོང་ཆེན་སྐོར།
ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་ལ་ དཔྱད་གཞི་གལ་ཆེ་བ་དང། དཔྱད་གཞིའི་རིགས་དང་རྣམ་གྲངས་སོགས་ས་བཅད་སྔ་མ་ཁག་ཏུ་རྒྱས་པར་བརྗོད་ཟིན། འདིར་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་དཔྱད་གཞིར་མཐོང་ཆེན་གནང་ཚུལ་མཚོན་ཙམ་སྨྲ་ན། “སྟོང་ ཉིད་དང་། རྟེན་འབྱུང་སོགས་འཆད་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཟབ་མོ་དགོས་ལ། ད་ལྟ་རང་རེ་ལ་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་གྱུར་དུ་སོང་བའི་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞིག་གི་ཕོ་བྲང་ གི་དབྱིབས་དང་། ཚེའི་ཚད་སོགས་དེ་དུས་བླུན་པོ་ཞིག་གིས་ཡི་གེར་བྲིས་པ་ཞིག་ལག་ཏུ་སོན་ཀྱང་ འཁྲུལ་མེད་དུ་འོངས་བ་ལྟ་བུའོ།”༼43༽ཞེས་དང་་། དེབ་དཀར་ལས་“ལར་ སྔོན་དུས་ཀྱི་སྲོལ་ལུགས་སོགས་ཇི་འདྲ་ཡིན་བསམ་པའི་ཚེ། རྒྱལ་ཁམས་གཞན་གྱི་ཡི་གེར་བྲིས་པའི་ལོ་རྒྱུས་སོགས་ལ་བལྟ་བ་ཙམ་ལས། རང་གི་མིས་རང་ཡུལ་གྱི་སྲོལ་ལུགས་འདི་འདྲའོ་ཞེས་ཞིབ་ཏུ་བྲིས་པ་ཞིག་ཤིན་ཏུ་ རྙེད་དཀའ་བ་འདི་ཡུལ་ཀུན་ལ་འདྲ་བ་ཡིན་ཏེ།”༼44༽ ཞེས་དང་། ཡང་གསེར་ཐང་དུ་“དེས་ ན་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས། འདི་ལྟ་བུའི་གནས་ལ་དཔྱད་པ་ཞིབ་མོ་སྐད་བྱས་པ་ལ་ཅོལ་ཆུང་གི་ལས་ཤིག་ཏུ་མ་བསམ་ པར་རྩད་གཅོད་ལེགས་པར་བྱས་ན། སྐབས་འགར་རྒྱལ་རབས་སུ་གྲགས་པའི་གླེགས་བམ་འགའ་ཞིག་ལས་ཀྱང་རྣམ་པ་གསལ་པའི་ རྒྱུ་མཚན་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་དགོངས་པར་གྱིས་ཤིག”ཅེས་སོགས་གསུངས་པ་ལྟར།༼45༽ དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་གནའ་རྫས་རིག་པ་དང་། སྒྱུ་རྩལ་རིག་དངོས། དམངས་སྲོལ་རིག་པ། ངག་རྒྱུན། ཕྱི་མིས་བྲིས་པའི་འབྲེལ་ཡོད་ལོ་རྒྱུས། ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་སོགས་མཐའ་དག་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གི་དཔྱད་གཞིའི་རྒྱུ་ཆར་རུང་ བ་དང་། དེ་དག་གང་ལའང་མཐོང་ཆུང་མི་བྱེད་པར་དཔྱད་པ་ཞིབ་མོ་བྱས་ན་ལོ་རྒྱུས་ཤེས་རྟོགས་ ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་འགྱུར་ཚུལ་ཐེངས་མང་གདམས་ཡོད།དྲུག་པ། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གནད་དོན་ཐད་ཞིབ་འཇུག་སྐོར།
ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ གནད་དོན་ལ་ཞིབ་འཇུག་ཅེས་པ་ནི། སྤྱི་བཤད་ཙམ་མིན་པར་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་བའི་མི་སྣའམ། དོན་རྐྱེན་བྱེ་བྲག་པར་དམིགས་སུ་བཀར་ནས་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པ་ལ་ཟེར། ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་སྐབས་དུས་ཚོད་བྱེ་བྲག་པ་དང་། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་མི་སྣའམ། དོན་རྐྱེན་བྱེ་བྲག་པར་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་སྲོལ་འདི་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་ བར་མཚོན་ན་དར་སོ་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་བྱ་ཐབས་ཤིག་རེད། ནུབ་ཕྱོགས་པའི་དེང་དུས་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་མང་ཆེ་བ་དུས་སྐབས་བྱེ་བྲག་པ་དང་། མི་སྣའམ་དོན་རྐྱེན་བྱེ་བྲག་པའི་སྐོར་ལ་ཆེད་དུ་ཞིབ་འཇུག་དང་། དོ་སྣང་བྱེད་མཁན་མ་གཏོགས། བོད་ཀྱི་དེ་སྔའི་ལོ་རྒྱུས་མཁན་པོ་རྣམས་ལྟར། སྣོད་བཅུད་འཇིག་རྟེན་ཆགས་ཚུལ་ནས་བཟུང་སྟེ། དཀར་ནག་རྒྱ་དང་། སོག་པོ། བོད་སོགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཧྲིལ་པོ་མི་གཅིག་གིས་སྨྲ་བ་ལྟ་བུའི་སྦྱོར་བ་ལྷུར་མི་ ལེན། མི་གཅིག་ཇི་ཙམ་མཁས་ནའང་དེའི་ནུས་པ་དང་། དཔྱད་གཞིའི་རྒྱུ་ཆ། དུས་ཚོད་བཅས་ལ་ཚད་བཀག་ཡོད་པས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དུས་སྐབས་ངེས་ཅན་ནམ། ཡང་ན་མི་སྣའམ་དོན་རྐྱེན་བྱེ་བྲག་པའི་སྐོར་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ན། ད་གཟོད་ཞིབ་ཚགས་དང་ཆེད་ལས་ཞིབ་འཇུག་གི་ཁྱད་ཆོས་ཐོན་ཐུབ་པ་ཡིན།དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་མཆོག་ གི་དེབ་དཀར་ནང་། སྤུ་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྐོར་ལ་འབྲེལ་ཡོད་ཏུན་ཧོང་ཡིག་ཆ་དང་། རྒྱ་ནག་ཐང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་བོད་དང་འབྲེལ་བའི་ཡིག་ཚང་བཅས་ལ་ཁུངས་བཅོལ་ཏེ་དཔྱད་ པ་ཞིབ་མོ་བྱས་ཏེ། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་འཁྲུངས་འདས་ལོ་ཚིགས་གཏན་འབེབས་དང་། མཐའ་བཞིར་དམག་དྲངས་ཏེ་བོད་ཆེན་པོའི་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་བཙུགས་པ། བོད་ཡིག་གི་སྲོལ་ཕྱེས་པ། སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་བོད་ལ་ཐོག་མར་དར་སྤེལ་བྱས་ཚུལ་སོགས་ཞིབ་ཚགས་ཀྱིས་གླེང་ ཡོད་པ་ལྟ་བུ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་བོད་ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་འཇུག་དོན་ཞིབ་འཇུག་དང་། ལི་ཡུལ་ཞེས་པ་གང་ལ་ངོས་འཛིན་དགོས་པའི་གནད་དོན་ལ་ཞིབ་འཇུག་དང་དགག་གཞག་བྱས་ ཡོད་པ་སོགས་ནི། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གནད་དོན་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པའི་དཔེ་མཚོན་ཤ་ སྟག་རེད།
བདུན་པ། ལོ་རྒྱུས་བཤད་པར་ལོ་ཚིགས་ཀྱི་གཞི་འཛིན་སའི་སྐོར།
ཀུན་གྱིས་ཡིད་རྟོན་ འཕེར་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཚད་ལྡན་ཞིག་སྨྲ་བ་ལ། གཞི་འཛིན་སའི་ལོ་ཚིགས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་གསལ་པོ་ཞིག་དགོས་པ་གནའ་དེང་ཕྱི་ནང་གི་ལོ་ རྒྱུས་སྨྲ་བ་ཀུན་ཞལ་མཐུན་པར་སྣང་། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་མི་སྣའམ་དོན་རྐྱེན་སོགས་གླེང་སྐབས། དུས་སྐབས་ནམ་ཞིག་ལ་བྱུང་བའི་དུས་ཚིགས་ཞིབ་མོར་སྨྲ་རྒྱུ་མེད་ན་རྟོག་བཟོའི་ གཏམ་རྒྱུད་དང་གཅིག་པར་འགྱུར་བས་སོ། ། དེའི་ཐད་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་དེབ་དཀར་དུ “ཡིད་ བརྟན་འཕེར་བའི་རྒྱལ་རབས་སྨྲ་བ་ལ། སྔ་ཕྱིའི་དུས་ཚིགས་ཤེས་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཡིན་པས། འདིར་ལོ་ཚིགས་ཀྱི་རིམ་པ་གང་ལ་སྦྱོར་བའི་གཞི་བཤད་པར་བྱ་སྟེ།”༼46༽ཞེས་དང་། དེ་བཞིན་གསེར་ཐང་དུ། “རྒྱལ་ པོ་ཧརཤའི་ཁྲི་ལོ་ཉེར་གཉིས་པའི་སྐབས་སུ་རང་རེའི་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་ འཁྲུངས་ཤིང། ཀོང་ཇོ་བོད་དུ་འོངས་ཚེ་ཀླ་ཀློའི་སྟོན་པ་མ་མ་ཐར་ཤི་ནས་ལོ་དགུ་སོང་ཟེར་ལ། དེ་སྲོང་བཙན་དགུང་ལོ་བདུན་པའི་སྐབས་ཤི་བས། དེ་ལྟར་ན་དགུང་ལོ་བཅུ་དྲུག་པར་ཁབ་ཏུ་བཞེས་པ་སོགས་དང་འཁྲིགས་ཀྱི་འགྲིགས་པ་ རྒྱལ་རབས་བདེན་པའི་འབྲས་རྟགས་འདི་འདྲ་ཡིན་མོད། བླུན་པོ་རྣམས་ལ་ཡ་མཚན་གྱི་སྣང་བ་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མི་འཆར།”༼47༽ ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟར། ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བར་དུས་ཚིགས་ཀྱི་གཞི་འཛིན་ས་གལ་ཆེ་ཚུལ་ནན་གསུངས་གནང་ཡོད། ད་ཕན་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་ཚོས་ལོ་ཚིགས་གང་ལ་སྦྱོར་བའི་གཞི་བཞི་ཡོད་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་མུ་ནེའི་འདས་ལོ་དང་སྦྱར་བ་དང། ཕྱིས་སུ་རབ་ལོ་དང་སྦྱར་བ། དེང་སྐབས་ཡོངས་ཁྱབ་ཏུ་ཕྱི་ལོའམ་སྤྱི་ལོར་སྦྱར་བ། མཁས་པ་ཁ་ཅིག་སྨེ་ལོ་དང་སྦྱར་བ་བཅས་སོ།།དེ་ལས་དང་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འདས་ལོ་ལ་སྦྱར་ནས་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་ཚུལ་དེ་སྔ་ཧ་ཅང་གྲགས་ཆེ། འབྲེལ་ཡོད་མཁས་པས་ཕྱོགས་བསྡོམས་གནང་བ་ལྟར་སྟོན་པའི་འདས་ལོ་བརྩི་ཚུལ་ལ་ད་ཕན་ ལུགས་མ་འདྲ་བ་ཉེར་དྲུག་ཡོད་ཅིང་། བོད་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཏུའང་བརྩི་ཚུལ་མ་འདྲ་བ་ཉེར་གཅིག་བྱུང་ཡོད་པས་སངས་ རྒྱས་ཀྱི་འདས་ལོར་སྦྱར་ཚེ་ལུགས་གང་ཡིན་གསལ་པོར་མ་བྱས་ཚེ་ཧ་ཅང་མགོ་རྙོག་ཆེ་ བ་ཞིག་ཡིན། དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་སྐབས་གནས་བརྟན་སྡེ་བའི་ལུགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་འདས་ལོ་ཚད་མར་བཟུང་ཡོད། རབ་ལོ་བརྩི་ཚུལ་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༠༢༧ ལོར་བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་གྱི་ཇོ་ཟླ་བའི་འོད་ཟེར་གྱིས་དུས་འཁོར་རྩ་རྒྱུད་བོད་དུ་ཐོག་མར་བསྒྱུར་ཅིང། དེ་ནས་བཟུང་རབ་བྱུང་བརྩི་སྲོལ་ཚུགས། རབ་བྱུང་གཅིག་ལ་ལོའི་ཉག་མའམ་བགྲང་བྱ་དྲུག་ཅུ་རེ་ཡོད་ཅིང། རབ་བྱུང་དང་པོའི་རབ་ལོ་དང་པོ་ལ་བོད་ལུགས་ཀྱི་མིང་དུ་རབ་བྱུང་ཞེས་ཟེར་པ་བྱེ་ བྲག་གམ་གྲངས་དྲུག་ཅུའི་ཆེས་ཐོག་མའི་མིང་དེ་སྤྱི་མིང་དུ་ཆགས་པ་ཡིན།
རྒྱ་ནག་ལུགས་ལྟར་ན་མེ་མོ་ ཡོས་ལ་ཁེལ་ཡོད། རབ་ལོ་དང་སྦྱར་ནས་ལོ་རྒྱུས་སྨྲས་པ་རྣམས་ནོར་འཁྲུུལ་མེད། ཕྱི་ལོའམ། སྤྱི་ལོ། དབྱིན་ལོ། ཨིན་ལོ། ཡེ་ལོ་སོགས་ནི་ཡེ་ཤུའི་སྟོན་པའི་འདས་ལོ་ནས་བརྩི་བ་སྟེ། མིང་མ་འདྲ་བ་བཏགས་པ་ཙམ་ཡིན། དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་ཕྱི་ལོའི་བརྩི་ཚུལ་དེ་བོད་ལ་འོས་འགབ་མི་ཆེ་ཚུལ༼48༽་ གསུངས་ཡོད་ནའང་། དེང་སང་འཛམ་གླིང་སྤྱིའི་བརྩི་ལུགས་ལྟ་བུར་གྱུར་ཡོད། སྨེ་ལོ་དང་སྦྱར་ནས་ལོ་རྒྱུས་བརྩི་དགོས་གསུངས་མཁན་ནི། ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་ཆོས་རྒྱལ་ནམ་མཁའི་ནོར་བུ་ཡིན།༼49༽
སྤྱིར་ལོ་ཚིགས་ལ་ཞིབ་མོའི་ལོ་ཚིགས་དང་རགས་པའི་ལོ་ཚིགས་གཉིས་ཡོད་དེ། དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱིས། “དེ་ ལྟར་ཞིབ་མོའི་ལོ་ཚིགས་ནི་གོང་དུ་སྨོས་པ་དེ་ཡིན་ལ། རགས་པའི་དུས་བསྒྲིགས་ན། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་དང་། རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཤྱིཧརྵ་དང་། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་དང་། ཐང་གུར་གྱི་གོང་མ་ཐེ་ཙུང་དང་། ཏ་ཟིག་གི་གོང་མ་ཡེཻཥཊི་གེ་རྡ་རྣམས་དུས་མཉམ་ཞིང་། ཁ་ཆེ་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་སྦྲང་རྩི་བློ་གྲོས་ཀྱང་འདི་དང་དུས་མཚུངས་སོ།”༼50༽ ཞེས་བསྟན་ཡོད་པ་ལྟ་བུ། དེ་ལ་ཞིབ་མོའི་ལུགས་ཀྱི་ལོ་ཚིགས་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་མི་སྣ་དང་དོན་རྐྱེན་སོགས་ ཀྱི་ལོ་ཚིགས་གསལ་པོར་སྨོས་པ་དང་། རགས་པའི་ལོ་ཚིགས་ནི་དཔེར་ན་ལྷ་སའི་གཙུག་ལག་ཁང་ནམ་བཞེངས་ཀྱི་ཞིབ་མོའི་ལོ་ ཚིགས་གཏན་མ་ཁེལ་ན། རགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན་དུས་རབས་བདུན་པའི་ནང་བལ་བཟའ་ཁྲི་བཙུན་གྱིས་བཞེངས་ཚུལ་ གཏན་ལ་འབེབས་པ་ལྟ་བུར་གོ་དགོས།
བརྒྱད་པ། ལོ་རྒྱུས་གཞན་དང་བསྡུར་ཏེ་དཔྱད་པའི་སྐོར།
དཔྱད་བསྡུར་ལོ་རྒྱུས་ ཐབས་ལམ་ནི། དེང་སྐབས་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་གང་མང་གིས་སྤྱོད་བཞིན་པའི་ཞིབ་འཇུག་གི་རིགས་ལམ་ ཞིག་ཡིན། རིགས་ལམ་དེས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་མི་སྣའམ་། དོན་རྐྱེན་སོགས་ཀྱི་སྐོར་འབྲེལ་ཡོད་གཞན་དང་བསྡུར་ནས་མཐུན་ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་ ཕྱོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཁག་ངོས་འཛིན་བྱེད་པ་སྟེ། དཔེར་ན། བོད་ཀྱི་བཙན་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་དང་། རྒྱ་ནག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་གོང་མ་དང་པོ་ཆིན་ཧྲི་ཧོང་གཉིས་བསྡུར་བ་དང་། ཡང་ན། གླང་དར་མའི་སྐབས་སུ་བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་བསྣུབས་པ་དང་། རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་སྐབས་སུ་བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་རིག་གནས་གཏོར་བཤིག་བཏང་བ་ གཉིས་དཔྱད་བསྡུར་བྱེད་པ་ལྟ་བུར་ཟེར། དཔྱད་བསྡུར་བྱས་ཏེ་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་ཐབས་ལམ་དེ་ཉིད་དགེ་འདུན་ཆོས་ འཕེལ་གྱིས་ཀྱང་དེབ་དཀར་སོགས་སུ་དོན་གྱིས་བསྟན་ཡོད་དེ། “མཐོ་ རིས་འོད་གསལ་ལྷ་ཡི་བརྒྱུད་དུ་འཁྲུངས་ཤིང་། ལུགས་ཟུང་ཐབས་ཤེས་གསེར་གྱི་འཁོར་ལོས་ཡངས་པའི་ས་ཆེན་གྱི་ཁྱོན་ལ་དབང་བསྒྱུར་ བའི་༸གོང་མ་འཕྲུལ་གྱི་ལྷ་བཙན་པོ་དེ་དག་ནི། ངེས་པའི་དོན་དུ་འཕགས་མཆོག་རིགས་གསུམ་མགོན་པོ་མིིའི་རྣམ་པར་བྱོན་པ་ཙམ་དུ་མ་ ཟད་ཀྱི། ཐུན་མོང་སྐྱེ་བོའི་སྣང་ངོར་ཡང་། རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཤྲཱི་ཧརྵ། རྒྱ་ནག་ཐང་གུར་གྱི་གོང་མ་ཐེ་ཙུང་། ཏ་ཟིག་གི་རྒྱལ་པོ་ཡཻཥཊི་གེ་རྡ་སོགས་ལས། ཆབ་སྲིད་མངའ་ཐང་དཔུང་སྟོབས་ལ་སོགས་པའི་ཆ་གང་ཐད་ནས་ཀྱང་དམན་པ་མ་ཡིན་པས།”༼51༽ ཞེས་བོད་ཀྱི་བཙན་པོ་རྣམས་དང་རྒྱ་དཀར་ནག་གི་རྒྱལ་པོ་ཁག་ཆབ་སྲིད་དང་། མངའ་ཐང་། དཔུང་སྟོབས་བཅས་ཀྱི་ཚད་གཞིའི་སྒོ་ནས་བསྡུར་ཏེ་དེ་དག་ལས་ལྷག་པ་ཡོད་ཚུལ་གྱི་ སྡོམ་ཚིག་བཀོད་ཡོད་པ་དང། དེ་བཞིན་དུ་དེབ་དཀར་ནང་ཚལ་བའི་དེབ་དམར་གྱི་ལུང་བརྒྱུད་འདྲེན་བྱས་ཏེ”དེ་ དུས་བོད་ཀྱི་མཐའ་བཞི་ནི། ཤར་དུ་ལྕེའུ། མུ་ཅིའུ། སུ་ཅིའུ་གསུམ་ཡིན། ལྷོར་བྲམ་ཟེའི་ཡུལ་དང་། བྱང་དུ་ཧོར་གྱི་ཡུལ་དེ། དེ་རྣམས་བསྐོར་བ་ལ་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་ཡོད་པས། བོད་ལས་དཔའ་བ་དང་། བརྟུལ་ཕོད་པ། རྒྱའི་གོང་མ་ཧཱན་དང་། གཡུ་དང་། ལྕིའུ་ལ་སོགས་པའི་དུས་སུ་ཡང་མ་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་ལྟར་རོ།”༼52༽ཞེས་བོད་ཀྱི་མངའ་ཐང་དང་བོད་ཀྱི་དྲག་པོའི་འབུམ་དམག་གི་དཔའ་སྟོབས་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་རབས་ཁག་དང་དཔྱད་བསྡུར་གནང་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་རེད།- བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རིག་པའི་གཞི་རྩའི་ཤེེས་བྱ་མཛུབ་མོ་རི་སྟོན། འགོ་བརྗོད།
- བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རིག་པའི་གཞི་རྩའི་ཤེེས་བྱ་མཛུབ་མོ་རི་སྟོན། ས་བཅད་དང་པོ།
- བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རིག་པའི་གཞི་རྩའི་ཤེེས་བྱ་མཛུབ་མོ་རི་སྟོན། ས་བཅད་གཉིས་པ།
- བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རིག་པའི་གཞི་རྩའི་ཤེེས་བྱ་མཛུབ་མོ་རི་སྟོན། ས་བཅད་གསུམ་པ།
- བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རིག་པའི་གཞི་རྩའི་ཤེེས་བྱ་མཛུབ་མོ་རི་སྟོན། མཇུག་གི་གཏམ་དང་ཁུངས་ལུང།
No comments
Post a Comment